“`html

Suriye İç Savaşında Yeni Dönem: Esad Yönetimi Devrildi

2019-2020 yıllarından bu yana dondurulan Suriye iç savaşında, 27 Kasım 2024 – 8 Aralık 2024 tarihleri arasında meydana gelen gelişmeler, geride bıraktığımız on üç yıl boyunca yaşananlardan çok daha derin bir etkiye sahiptir. Savaşın baş döndürücü bir hızla ilerlemesi sonucu, önce Halep, ardından Hama ve Humus, nihayetinde ise Suriye’nin başkenti Şam, bu sabah Heyet’u Tahriru’ş-Şam (HTŞ) örgütünün öncülüğünde muhalif güçler tarafından ele geçirildi. Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın başkenti terk ettiği ve savaş uçağının düşürüldüğü yönünde iddialar gündemi sararken, Esad ve beraberindekilerin yaşamlarını yitirmiş olabilecekleri rapor ediliyor.

Esad Yönetiminin Sonu: Belirsizlikler ve Yeni Temeller

LAZKİYE VE TARTUS’UN GELECEĞİ TEHLİKE ALTINDA
Bu aşamada, Suriye’deki iç savaşın yeni bir boyuta geçtiği ve Baas Partisi yönetiminin sona erdiği anlaşılmaktadır. Bu sabah Suriye Başbakanı Muhammed Gazi El-Celali, resmi hükümetin “barışçıl bir güç transferine hazır olduğunu” açıkladı. HTŞ öncülüğündeki muhalif güçler, İdlib’den Halep kırsalına yönelik saldırılarıyla, yalnızca iki haftadan az bir süre içinde Esad yönetimini devirmeyi başardılar. HTŞ lideri Ebu Muhammed El-Colani, devrimin başarıyla tamamlandığını duyururken, kuvvetlerine hükümet binalarından uzak kalmaları yönünde talimat verdi. Halep’teki taarruzun, Akdeniz kıyısında, Türkiye sınırı yakınında bulunan Lazkiye gibi stratejik bölgeleri hedef almaması, Rusya ile ilişkileri gerginleştirmemek adına alınmış bir önlem olarak değerlendiriliyor.

HTŞ ve Şam: Tarihsel Bağlamda Anlamı

HEYET’U TAHRİRU’Ş-ŞAM’IN KAPSAMLI ANLAMINI ANLAMAK
HTŞ’deki “Şam” ifadesi, tarihi Biladü’ş-Şam, diğer bir deyişle Şam bölgeleri anlamına gelmektedir. Bu, bölgenin Arapları tarafından nasıl algılandığını ifade eden bir adlandırma olup, tarihsel ve coğrafi ilişkilerini yansıtır. Günümüz Suriye’si, Lübnan, İsrail ve Ürdün’ü de kapsayarak, geniş kapsamlı bir özgürleşme sürecini ifade etmektedir. Dolayısıyla, HTŞ’nin Şam’ı kurtarmak için yürütmüş olduğu eylemler, yalnızca Suriye’nin başkenti ile sınırlı değildir. Bir El-Kaide türevi olarak değerlendirilen bu yapı, Suriye’deki geçiş dönemini yönetmek için uluslararası aktörlerle birlikte hareket edecektir.

HTŞ’nin Başarısı: Küresel Dinamikler ve Emperyalizmin Etkisi

HTŞ ve Büyük Güçlerin Rolü
Bu dönemde elde edilen başarı yalnızca HTŞ’nin ya da Suriye muhalefetinin bir kazanımı değil, daha geniş bir uluslararası dinamiğin sonucudur. ABD ve İsrail, Orta Doğu’daki güç dengelerini etkileyerek durumdan kazanç sağlamaktadır. HTŞ’nin son zaferi, Rusya’nın Ukrayna’daki çekişmelerine ve huzursuzluklarına karşı önemli bir denge oluşturdu. Bu süreçte İran ve Hizbullah’ın etkisi kesilmiş durumda. Özellikle Rusya’nın Suriye’ye dair yeni bir uzlaşma ihtimali, gelecekteki belirsizliklerden biridir.

Türkiye’nin Durumu: Yeni Dinamikler ve Tehditler

TÜRKİYE’DEKİ SİYASAL DÖNÜŞÜM
Türkiye’nin mevcut yönetimi, ABD ve İsrail ile ilişkilerini yeniden yapılandırma çabası içinde. Yerel seçimlerden gelen değişim rüzgarları, kısa sürede etkisini yitirmiş görünüyor. Erdoğan yönetimi, uzun vadede mevcut yapıyı sürdüremeyecek gibi görünüyor. Türkiye’deki siyasi manzaranın sürekli değişimi, Suriye üzerindeki etkilerini artırabilirken, modern devlet kurumlarının çürümesine neden oluyor. Türkiye’nin Suriye’deki etkisi artarken, aynı zamanda sosyo-politik bir çalkantının eşiğinde olduğu anlaşılmaktadır.

Yazar: Çelik Bilgin

“`